इतिहास फर्केर हेर्दा २२ वर्ष अगाडि आजैको दिन एक कालो दिनको रूपमा ठहरियो। समस्या एउटै भोग्दै आयो नेपालले त्यो हो दुरदर्शी नेताको अभाव। स्व. नेता मदन भण्डारी र जीवराज आश्रितको षड्यन्त्र पूर्वक हत्याकाण्डले कम्युनिष्ट आन्दोलनमा अपुर्णीय क्षति पुग्यो र आज पनि नेपालमा एक असल र दुर्दशी नेताको अभाव खट्किएको छ। अस्तिरताको पासोले नेपाली राजनीतिलाई अड्यायो। जेठ ३को नाटकिय हत्याकाण्ठ पछि केही हदसम्म ठडुवा लागेको भारतिय विस्तारवाद र नोकरशाही दलाल पुंजीवादी अमेरिकी साम्रराज्यवादका हाँगामा पालुवा पलाए, देश राजनीतिक गोलघरमा जाकियो जसबाट उम्कन निकै कठिन बन्यो र दरबार हत्या काण्डको अर्को चरण खेल खेले र देश दशक पछाडि धकेलियो। पति मर्दा छोरा र आमाले वराखी मार्छ तर देशभक्त्त र कुशल दुरदर्शी नेता मर्दा इतिहासले वराखी वार्छ र देशै शोकमा पर्ने कथन ०५० जेठ ३ पछिका घटनाक्रमले देखाई सक्यो। हाल अहिले फेरी प्राकृतिक प्रकोप भुकम्पले फेरी देश धकेलिने देखिन्छ। कुशल नेतृत्वको अभाव यो परिवेशमा पनि खट्किएको देखिन्छ। प्राकृतिक विपत्तिले दिएको पिडाले देशले वराखी बार्न बाध्य पार्यो र थाहा छैन अझै कति समय लाग्ने यस समस्याबाट आम नेपालीले मुक्ति पाउन। जेठ ३ ०५० साल, जेठ १९ ०५८ साल र ०७२साल वैशाख १२ निकै फरक किसिमका घटना हुन् तर पिडा सबै नेपालीले भोग्नु पर्यो र नेपालको विकास उन्मुख यात्रामा धक्का पुग्यो र गति सुस्ताउने खालको देखियो।
तिनै घटनापछि उस्तै खाले वातावरण देखिने संकेत देखिन्छ यदि राजनीतिकरूपमा केलाइयो भने। मदन भण्डारी हत्याकाण्ड पछि मौलाएको विदेशी चलखेल, ०५८ पछिको राजनीति चलखेल र पहिलो संविधानसभाको विफलतासंग-संगै विदेशी दातृ निकायको भुमिका निकै शंकास्पद देखियो। हाल समयले फेरी नेपाली दाजुभाईलाई विपत्तिको चपेटामा पारेको छ र दुखसाथ भन्नु पर्दा सहयोगी हात बढाएका विदेशी दातृ निकाय सहयोग भन्दा पनि राजनीतिक मिसनको रूपमा आएको भन्ने भ्रम या सत्य भन्ने दुविधा आमनेपालीमा रहेको छ। लाचार सरकारलाई हम्मे-हम्मे परेको छ यो विपत व्यस्थापनमा तर पनि प्रयासरत छ। नेपाल सरकारलाई यो विपत व्यवस्थापन गर्न निकै चुनौतिपुर्ण छ किनकि सो विपत्ति नेपाल सरकारको क्षमता भन्दा निकै भयानक छ तसर्थ अनावश्यक टिका-टिपण्णी र गाली-गलौचको तुक देख्दिन। कठिन छ तर आशा मारिहाल्नु पर्ने देखिन्न। कुनै जमाना विकाशको गति मन्ध गर्ने नेपाली परम्परागत जीविकोपार्जन गर्ने शैलीको खेतिपाति नै यो विपत्तिको बेला वरदान सावित हुने देखिन्छ। तत्काल यदि राज्यले पिडित नेपालीको जीवनलाई विपत्तिपछि सामन्यकरण तिर लान सहयोग हुने खालको कार्यक्रम ल्याएर उपयुक्त वातावरण सिर्जना गरे मात्र पनि नेपाल हाइटी हुनबाट जोगिन्छ। प्रकृतिले यो विपत्ति गराएपनि सहनशीलता गुण नेपालीमा वरदान झैं झल्किन्छ। नेपाल फेरी अघि बढ्ने छ।
जातियताको पासो काटिएको, भुगोलको पर्खालले नेपाली-नेपाली छुटाउने धृणित खेल टुंगिएको देखिन्छ, को पहाडी, को मधेषी सम्रग नेपालीहरू एक जुट भएर लागेका छन्। एक आपसमा हातेमालो गर्दै पहाडको पिडामा तराईले मलम लगाउने प्रयास गरेको छ। यो एकिकृत सोचले नयाँ आशा पनि जगाएको छ। तर यस्तो जागेको आशा दिगो राख्न र नेपाललाई अगाडि बढाउन कुशल नेतृत्व र दुरदर्शी नेता चाहिन्छ। विगतका खिचातानी र राजनीतिक खटपट विर्सेर पार्टी भन्दा माथि उठेर नेपाली हुन जरूरी छ। तसर्थ नेतृत्व गर्ने नेताले ख्याल गर्न जरूरी छ राष्ट्रकै नेता बन्ने अथवा पार्टीको नेता? र सो कुराको निर्धारण यो विपत्तिमा उनीहरूले खेल्न भुमिकाले देखाउने छ र आम नेपाली साँक्षी रहने छन्।
अन्त्यमा भन्नुपर्दा स्व.जननेता मदन भण्डारी र जीवराज आश्रित प्रति हार्दिक श्रद्धान्जली। आफ्नो घरको चुलोमा आफैले आगो नबाले खाना पाक्दैन, त्यसतै दातृ निकायको आश्वासन संगै अरूको आशमा पर्नु गलत ठहर्छ तसर्थ आफू जुट्नु सही ठहर्ला। राज्यको प्रयास अापतकालिन व्यवस्थापन र पछि दिर्घकालिन व्यवस्थापनमा सहजीकरण गराउने हो र यस प्रयास यो विपत्तिको समयमा विवादरहित नहुने सम्भावना एकदमै क्षीण छ। तसर्थ नेतृत्व तहमा बसेका नेताद्वयले भुकम्पका चिराले आजित नेपालीलाई द्वन्द र विरोधको विष पिलाए आत्मघाती हुन्छ र यस्ता विष पिलाउने अर्का सहयोगी दाताको भेष ओडेर आउने विदेशी दातृ निकायबाट जोगाउन अपरिहार्य देखिन्छ अन्यथा यो कालो दिनसंगै इतिहासको पानामा हाल नेतृत्व गर्ने नेताको अनुहारमा कालो मोसो यही विपतको इतिहासले पोत्ने छ। तसर्थ राष्ट्रकै नेता बन्ने कि कुनै दातृ निकायको दुत वा दलकै नेतामा सिमित हुने, रोजाई आफ्नो गतिविधि र भुमिकामा भर पर्छ। जय होस्। शुभ होस्। धर्य-धारण शक्ति मिलोस्।
